Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlanması Hizmeti
Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışım patlayıcı ortamı ifade eder.
Yanıcı gaz, buhar veya tozun tehlikeli miktarlarda bulunabileceği alanlarda patlama riskini azaltmak için koruyucu tedbirler alınmalıdır.
İşverenler işyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak amacıyla patlamadan korunma dokümanını hazırlamalıdırlar.
30 Nisan 2013 tarih ve 28633 sayılı “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik” gereği işverenler; işyerlerinde patlama risklerini değerlendirmek, patlayıcı ortam oluşmasını önlemek, patlayıcı ortam oluşabilecek yerleri sınıflandırmak, iş yeri ve iş ekipmanları için özel gerekleri sağlamakla yükümlüdürler.
Yönetmeliğin 6. , 9. Ve 10. Maddelerinin yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:
MADDE 6 – (1) İşveren, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğine uygun risk değerlendirmesi çalışmalarını yaparken, patlayıcı ortamdan kaynaklanan özel risklerin değerlendirmesinde aşağıdaki hususları da dikkate alır:
a) Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı,(Zone ların belirlenmesi ve kalıcılık süresi)
b) Statik elektrik de dâhil tutuşturucu kaynakların bulunma, aktif ve etkili hale gelme ihtimalleri,
c) İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler, prosesler ile bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri,
ç) Olabilecek patlama etkisinin büyüklüğü.(modelleme)
(2) Parlama veya patlama riski değerlendirilirken patlayıcı ortamların oluşabileceği yerlere açık olan veya açılabilen yerler de dikkate alınarak bir bütün olarak değerlendirilir.
MADDE 9 – (1) İşveren;
a) Patlayıcı ortam oluşması ihtimali olan yerleri Ek-1’de belirtildiği şekilde sınıflandırır. (zone sınıfları, zone 0,1,2,20,21,22)
Patlamadan korunma dokümanı
MADDE 10 – (1) İşveren, 6 ncı maddede belirtilen yükümlülüğünü yerine getirirken, ikinci fıkrada belirtilen hususların yer aldığı Patlamadan Korunma Dokümanını hazırlar.
(2) Patlamadan Korunma Dokümanında;
a) Patlama riskinin belirlendiği ve değerlendirildiği hususu,
b) Bu Yönetmelikte belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesi için alınacak önlemler,
c) İşyerinde Ek-1’e göre sınıflandırılmış yerler,
ç) Ek-2 ve Ek-3’te verilen asgari gereklerin uygulanacağı yerler,(bölgelere göre ekipman kategorileri)
.......
(3) Patlamadan korunma dokümanı, işin başlamasından önce hazırlanır ve işyerinde, iş ekipmanında veya iş organizasyonunda önemli değişiklik, genişleme veya tadilat yapıldığı hallerde yeniden gözden geçirilerek güncellenir.
(4) İşveren, yürürlükteki mevzuata göre hazırladığı patlama riskini de içeren risk değerlendirmesini, dokümanları ve benzeri diğer raporları birlikte ele alabilir.
Deha Eğitim ve Endüstriyel Danışmanlığın Patlamadan Korunma Dökümanının Hazırlanması konusunda izlediği yol aşağıdaki gibidir:
• Kimyasal envanter oluşturulması
(İş yeri çalışma alanlarında kullanılan kimyasalların özel sınıflandırma ile tehlike durumlarının belirlenmesi)( Bu envanter yardımı ile işveren hangi kimyasalların kendisi için risk teşkil ettiğinin farkına varıcak, depolama koşullarını gözden geçirebilecek ve kimyasallar bazında alması gereken önlemlerin farkındalığına varacaktır)
• Alan tespiti yapılması
(Çalışma alanlarında boşalma kaynakları, havalandırmaların durum ve tespiti ile patlayıcı ortam risklerinin belirlenmesi)
• Gaz ve Sıvı buharları için zone (tehlikeli alan) ’ ların EN 60079-10-1 standardına göre hesaplanması
• Toz alanlar için zone (tehlikeli alan) ’ ların EN 60079-10-2 standardına ve Dow F&EI metoduna göre hesaplanması
• Patlayıcı Ortamlarda Ex ekipman seçimi
(Hesaplanmış alanın tehlike sınıfına göre ortamda kullanılması gereken Ex ekipmanın belirlenmesi)(İşveren tehlikeli alanlarda kullanılması gereken Ex ekipmanı mevcut durum ile mukayese edebilecek ve olması gereken ekipmana göre tedbirini alabilecektir)
• Zone haritalarının çizimi
(Fabrika layout veya autocad çizimi üzerinde hesaplanmış bölgelerin gösterilmesi)(İşveren belirlenmiş zone alanlar ile çalışanlarını bilinçlendirerek özel eğitimlerini verebilecek ve gerekli tedbirlerini alabilecektir)
• Tank ve borulama sistemleri için BREZEE Software kullanılarak yangın ve patlama modellemelerinin oluşturulması
(Mevcut bulunan kimyasal depolama tankları, boru tesisatları, reaktör vb ekipmanlarda kazara kimyasalların açığa çıkması tehlikelerinin sonuç modellemeleri , BREEZE Software ile görülebilmektedir.)
• Patlamadan Korunma Dökümanının Hazırlanması
(İşveren dökümanının hazırlanması ile mevcut durumda alınması gereken tedbirlerini öğrenecek, çalışanlarının sağlık ve güvenliğini korumak ve işyeri güvenliğini sağlamak amacıyla gerek şartları uygulamaya geçebilecektir. Aynı zamanda teftişlerde bakanlığa karşı “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik” gereği sorumluluğunu yerine getirmiş olup cezai yaptırıma maruz kalmayacaktır)
• Patlayıcı Ortamların önlenmesi için danışmanlık
(Tehlikeli alan (zone) ’ların tespit edilmesinden sonra alanları en az tehlikeli alana çekebilmek için yapılması gerekenlerin tespiti ve alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi ile işveren daha güvenli çalışma ortamının gereklerini öğrenebilecektir)
Breeze Software ile ilgili detaylı bilgi için aşağıdaki web adresini inceleyebilirsiniz.:
http://www.breeze-software.com/incidentanalyst/
